Υποχωρεί η Κεντροαριστερά στην Ευρώπη

Αρθρο του Ρούσσου Βρανά
από ΤΑ ΝΕΑ
Η υποχώρηση...
... των ευρωπαϊκών κεντροαριστερών κομμάτων δεν έχει τελειωμό. Ο μύθος των μεταρρυθμίσεων που τα ανέβασε στην εξουσία τη δεκαετία του 1990 σήμερα πια μοιάζει να έχει κλείσει τον κύκλο του. Χρειάζονται έναν νέο μύθο, αλλά ποιον;
Τα κεντροαριστερά...
... κόμματα έχασαν την εξουσία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια, ακόμη και σε χώρες που τις είχαν κυβερνήσει με σχετική επιτυχία. Η Κεντροαριστερά ετοιμάζεται να χάσει και στην Ιταλία, ενώ στη Βρετανία παραπαίει. Τέσσερις από τις πέντε σκανδιναβικές χώρες- που αποτελούσαν το προπύργιο της σοσιαλδημοκρατίας- έχουν σήμερα συντηρητικές κυβερνήσεις. Το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα βρίσκεται στην εξουσία ως δευτερεύων εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού, ενώ την ίδια ώρα απειλείται από το νέο Αριστερό Κόμμα. Οι Σοσιαλιστές της Γαλλίας είναι υπό διάλυση. Πρόκειται άραγε για μια φυσιολογική κίνηση του πολιτικού εκκρεμούς ή μήπως όλα αυτά κρύβουν κάτι πολύ πιο βαθύ και πολύ πιο ανησυχητικό για την Κεντροαριστερά;
Ένα πράγμα...
... είναι ξεκάθαρο, παρατηρεί στο περιοδικό «Πρόσπεκτ» ο πολιτικός επιστήμονας Ερνστ Χίλεμπραντ, διευθυντικό στέλεχος του σοσιαλδημοκρατικού Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ. Αυτές οι εξελίξεις σημαδεύουν το τέλος ενός πολιτικοϊδεολογικού κύκλου: το τέλος του κεντροαριστερού προγράμματος που στη Βρετανία έμεινε γνωστό ως «τρίτος δρόμος» και στη Γερμανία ως «νέο κέντρο». Αναπτύχθηκε με τη μεγαλύτερη έμφαση στη Βρετανία- στηριγμένο κυρίως σε ιδέες δανεισμένες από τους Δημοκρατικούς του Μπιλ Κλίντον-, αλλά άσκησε επιρροή σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό το πρόγραμμα έδωσε στα κεντροαριστερά κόμματα τη δυνατότητα να καθιερωθούν ως κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στο πολιτικό τοπίο. Η κεντροδεξιά στροφή της Ευρώπης είναι αποτέλεσμα της εξάντλησης των κεντροαριστερών πολιτικών. Τι ήταν μέχρι τώρα αυτές οι πολιτικές; Το πάντρεμα της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής με μια ήπια κοινωνική ατζέντα. Δεν ήταν πολιτικές αναδιανομής του πλούτου προς όφελος των πιο αδικημένων, αλλά τεχνοκρατικές επιλογές για τη διαχείριση και τη διευκόλυνση της παγκοσμιοποίησης προς όφελος του κεφαλαίου. Και ασφαλώς δεν ήταν πολιτικές που θα μπορούσαν να λύσουν χρονίζοντα κοινωνικά προβλήματα. Τα τελευταία 25 χρόνια, το μέσο εισόδημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε από 72,1% σε 68,4% κι αυτό μολονότι η απασχόληση αυξήθηκε από 61,2% σε 64,5%. Οι σοσιαλδημοκρατικές υποσχέσεις για την παιδεία δεν έφεραν αποτέλεσμα, γράφει ο Χίλεμπραντ. Το ποσοστό των αποφοίτων παραμένει αμετάβλητο, ενώ η ποιότητα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων έχει υποβαθμιστεί προτού προλάβει να φέρει τα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας. Η κοινωνική κινητικότητα παραμένει μηδενική.
Το χειρότερο...
... για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία είναι πως δεν διαθέτει έναν εναλλακτικό μύθο και πως είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει την ίδια πορεία. Ο Χίλεμπραντ πιστεύει πως η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία πρέπει να ανακρούσει πρύμνα: να γίνει πιο συντηρητική στη διατήρηση των κοινωνικών αξιών που εκθεμελίωνε έως τώρα και πιο αριστερή στα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: την έχουν ήδη προλάβει σε αυτό άλλα κόμματα που προβάλλουν στη λαϊκή συνείδηση πιο πειστικούς μύθους.