ΤΟ ΚΑΜΠΑΝΆΚΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΜΑΣ...

Για πολλά χρόνια οι υπεύθυνοι για την οικονομία και την οικονομική πολιτική μιλούσαν, χωρίς περίσκεψη, για την ισχυρή ελληνική οικονομία. Την άτρωτη, αυτοί που οι ίδιοι με την πολιτική τους καμώνονταν πως είχαν δημιουργήσει. Τόσο άτρωτη μάλιστα ώστε τους τελευταίους μήνες με ανερυθρίαστη ανακολουθία να αποδίδουν όλες τις αδυναμίες, δημοσιονομικές και άλλες, στη διεθνή κρίση! Χωρίς να εκτιμούν ότι η ανακόλουθη τακτική επιτείνει την ανασφάλεια του πολίτη και την αδυναμία να πείσουν για τους στόχους και τα όποια μέτρα παίρνουν. Ότι όσο οι πολίτες δεν πείθονται για την αναγκαιότητα και την ορθότητα μιας πολιτικής τόσο τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας γίνονται πιο δυσεπίλυτα.

Η σημερινή διεθνής χρηματο-πιστωτική κρίση είχε αφήσει τα πρώτα της σημάδια πριν από πολύ καιρό. Από τότε που στη Φλώριδα των ΗΠΑ φάνηκε το μέγα σκανδαλώδες πρόβλημα της στεγαστικής αφροσύνης. Υπεύθυνοι γι΄ αυτήν δεν ήσαν μόνον τα golden boys και ο ελλιπής έλεγχος στις τράπεζες και στις τακτικές των επενδυτικών τραπεζών και άλλων. Ήταν στο βάθος και η επίσημη πολιτική στη Washington που απέβλεπε, όπως όπως, στην επέκταση της «στεγαστικής βιομηχανίας». Και είναι απορία, πώς αναλυτές και «προγραμματιστές» όχι στον σπαρασσόμενο από μικροπολιτική δικό μας πολιτικό χώρο, αλλά και σοβαροί οικονομικοί παρατηρητές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, δεν είχαν προβλέψει τη βία με την οποία θα ξεσπούσε η θύελλα. Τέτοια που «ιερά του χρήματος και της πίστεως» σύμβολα της Wall Street θα κατέρρεαν με ταχύτητα και γδούπο.

Τις τελευταίες δυο- τρεις ημέρες ύστερα από ένα χρηματιστηριακό και πιστωτικό πανδαιμόνιο ήχησαν οι παιάνες, δικαιολογημένα άλλωστε, για τον Gordon Βrown και το σχέδιό του. Τόσο μάλιστα, αν κανείς σκεφθεί ότι ούτε το αμερικάνικο σχέδιο Πόλσον φαίνεται να είναι τέλειο ή εξαγώγιμο, ούτε στην Ε.Ε. ή στις πρωτεύουσες των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών υπήρχε ικανοποιητικός σχεδιασμός για την κρίση. Εδώ όμως χρειάζεται προσοχή. Φαίνεται ότι η Ευρώπη αντέδρασε ώς τώρα ικανοποιητικά. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί ούτε αισιοδοξία ούτε εφησυχασμό. Και αν ακόμη υποθέσουμε ότι το σύστημα θα ξεπεράσει τις αναταράξεις
ΠΕΡΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΥΦΛΩΣΗ
που προκαλεί η συνήθης πολιτική αντιπαράθεση, υπάρχει η οδυνηρή πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται από το δικό μας περιβάλλον και από εκείνο του έξω κόσμου
και πάλι οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία θα είναι σοβαρές. Ήδη τα σημάδια ύφεσης είναι αναγνώσιμα και στη Μ. Βρετανία και αλλού στην Ευρώπη. Όσο για μας εδώ, παρ΄ όλα όσα απρόσεκτα λέγονται θα έχουμε σοβαρό, σοβαρότατο πρόβλημα. Φανταστείτε μόνο τι θα γίνει με την κατανάλωση με τους πιστωτικούς περιορισμούς, αυτούς που στήριξαν μια στρεβλή ανάπτυξη.

Μπορεί, ας το δεχτούμε, ο προσδοκώμενος ρυθμός ανάπτυξης να είναι 2% σε αντίθεση με το 0% της άλλης Ευρώπης, το οικονομικό μας όμως πρόβλημα είναι πιο οξυμμένο και τραχύ απ΄ ό,τι στη Μ. Βρετανία ή τη Γαλλία ή τη Γερμανία κ.λπ. Και τούτο διότι, με απλά λόγια, η παραγωγική μας βάση παρέμεινε στενή, χωρίς ευλυγισία, μέσα σ΄ ένα καθυστερημένο θεσμικό πλαίσιο. Με τόσο χαμηλή, δύσμορφη, ανταγωνιστικότητα.

Πέραν από την τύφλωση που προκαλεί η συνήθης πολιτική αντιπαράθεση που αποφεύγει την ουσία του ερωτήματος «πού πάει η χώρα», υπάρχει η οδυνηρή πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται από το δικό μας περιβάλλον και από εκείνο του έξω κόσμου.

Στο διάστημα που θα ακολουθήσει μάς επιφυλάσσονται εκπλήξεις. Η αποτελεσματική διαχείρισή τους θέτει δύσκολες προϋποθέσεις. Ανάμεσα σε αυτές είναι η ταχύτητα και η ευελιξία προσαρμογής σε νέα δεδομένα και μάλιστα χωρίς να έχουμε αναπτύξει, έως τώρα, τους ανάλογους μηχανισμούς σχεδιασμού. Άλλη προϋπόθεση είναι ο ειλικρινής και απολαϊκισμένος διάλογος μεταξύ κομμάτων και κοινωνικών εταίρων προκειμένου να οδηγηθούμε σε υπεύθυνες πρωτοβουλίες που δεν θα απειλούν τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Βέβαια, μια ακόμη προϋπόθεση αφορά τη Δημόσια Διοίκηση, στα απτά μέτρα για την επανίδρυση του Κράτους. Δημιουργία νέων προτύπων διαχείρισης των δημόσιων πόρων και νέων προτύπων συμπεριφοράς της πολιτικής εξουσίας. Προτύπων που θα προτρέψουν επενδυτές, καταναλωτές, φορολογούμενους σε στάσεις που αναλογούν σε υπεύθυνους πολίτες. Στην πραγματικότητα, τίποτα από αυτά δεν είναι νέο, είναι οι μόνιμες και διαχρονικές εξαγγελίες των κομμάτων. Αν αποκτούν ιδιαίτερο νόημα τώρα αυτό οφείλεται στις ευκαιρίες που δημιουργούν οι γενικευμένες κρίσεις, δηλαδή αυτές που παρέχουν το άλλοθι να παρακαμφθούν οι συνήθεις μικροκομματικές και συντεχνιακές συμπεριφορές προκειμένου να αποφευχθούν επιπτώσεις σε όλο το εύρος της κοινωνίας.

Ο Δημήτρης Πεπελάσης είναι οικονομολόγος. Το πα΄ρον άρθρο του δημοσιεύεται στα ΝΕΑ