Ο λαός θα αντιδράσει στον κατήφορο της αυτοκαταστροφής

Του Γεωργίου - Α. Μαγκάκη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΑ ΝΕΑ στις 27 Οκτωβρίου 2008

Ενδιαφέρον άρθρο, όσο και αν διαφωνεί κανείς με το ότι πιάνοντας πάτο, θα ανακάμψουμε ως έθνος, ως κράτος, εφόσον ο λαός θυμώσει, και αρχίσει να αντιδρά. Με τον αυτοματισμό δηλαδή της κοινωνίας στον οποίο ευελπιστούν κάποιοι, για να προκύψει η ανάκαμψη δεν λύνονται τα προβλήματα. Τουλάχιστον όχι μόνον έτσι. Ας είναι το άρθρο του Γ.Α. Μαγκάκη, είναι το ακόλουθο:


"Εφέτος η επέτειος της «28ης Οκτωβρίου του 1940» έρχεται στην πιο κατάλληλη στιγμή. Δηλαδή στο πλαίσιο μιας ιστορικής συγκυρίας για την αντιμετώπιση της οποίας η συνειδητοποίηση του ιστορικού νοήματος της επετείου μας είναι ζωτικά αναγκαία.

Ζούμε σε μιαν εποχή «ιδεολογικής λιποθυμίας», όπου οι κομματικοί μηχανισμοί με θολή ή και σκόπιμα παραποιημένη την πολιτικοκοινωνική τους φυσιογνωμία έχουν μεταβληθεί στην πλειονότητά τους σε «εκσυγχρονιστικούς» παράγοντες εξυπηρέτησης συμφερόντων, που εύκολα μεταλλάσσονται από δημόσια και φανερά σε ιδιωτικά και σκοτεινά. Αυτό έχει ως συνέπεια την προϊούσα ηθική αποσύνθεση του κρατικού μηχανισμού και τη νόθευση της λειτουργίας του πολιτεύματος με τη δηλητηριώδη παρεμβολή των λεγομένων «διαπλεκόμενων συμφερόντων».

Χαρακτηριστική έκφραση αυτού του κατήφορου συνιστά το γεγονός ότι στη σκέψη όλων μας κυριαρχεί τούτη την εποχή με διάφορες μορφές, αλλά πάντα με αγωνία, ένα ερώτημα απλό όσο και αγχώδες: Πού πηγαίνουμε ως κοινωνία και ως λαός; Ως έθνος που μοιάζει να το έχει η μοίρα του να στροβιλίζεται μέσα σε εξωτερικούς κινδύνους και επιβουλές και συγχρόνως μέσα και σε εσωτερικές κρίσεις, αδυναμίες και περιπέτειες;

Στη διάρκεια του ελεύθερου βίου του από τα χρόνια της εθνικής επανάστασης στις αρχές του 19ου αιώνα και μέχρι σήμερα, ο Ελληνισμός βρέθηκε στο επίκεντρο διαλυτικών κρίσεων. Λες και το ΄χει η μοίρα του να ανεμοδέρνεται από εξωτερικούς κινδύνους και επιβουλές, εσωτερικές αδυναμίες, οδυνηρές περιπέτειες, διχασμούς, ακόμα και από αιματηρούς εμφύλιους σπαραγμούς. Έτσι συχνά γεμάτοι αδυναμίες, μικρότητες, ανικανότητες και ενοχές δίνουμε την εικόνα μιας παρακμιακής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που περιβάλλεται από απειλητικά προβλήματα και αδύναμη να τα αντιμετωπίσει βουλιάζει στον αποσαθρωμένο εαυτό της.

Όμως όταν όλα έδειχναν ότι πλησιάζαμε «στο τελευταίο σκαλί, στου κακού τη σκάλα», όπως λέει ο Παλαμάς, ο Ελληνισμός εύρισκε την έμπνευση και τη δύναμη να αναγεννηθεί και να απαντήσει στην ιστορική πρόκληση ως κοινωνία ανάτασης και ακμής.

Κατόρθωνε δηλαδή να υπερβεί τον μικροπολιτικό εαυτό του ακριβώς για να σταθεί αντάξιος της εθνικής προσωπικότητάς του. Κι αυτό συχνά γινόταν όχι με πρωτοβουλίες αποδυναμωμένων κομματικών μηχανισμών, φαύλων πολιτευομένων και «εθνοσωτήρων». Αλλά όταν ο λαός μέσα στη φορά των εξελίξεων βίωνε τους κατάλληλους- τους μαγικούς θα μπορούσε κανείς να πει- ερεθισμούς της ιστορικής συγκυρίας, παραμέριζε τους παράγοντες της αποσύνθεσης, περνούσε συλλογικά στην πρώτη γραμμή και έπαιρνε αυτός την πρωτοβουλία των εξελίξεων.

Είναι όμως στο πλαίσιο της τωρινής μας μελανής πραγματικότητας, όπου ο λαός μας μοιάζει να πολιορκείται ασφυκτικά από πολυποίκιλες δυνάμεις κοινωνικής κατάπτωσης και πολιτικού εκφυλισμού, ρεαλιστικά δυνατή η προσδοκία μιας τέτοιας βαθιάς αλλαγής;

Η απάντησή μας στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να είναι αρνητική, έστω κι αν αντιστρατεύεται τον ρεαλισμό που μας υπαγορεύει η πικρή σύγχρονη εμπειρία μας. Δεν μπορεί να είναι αρνητική, γιατί μπροστά στην εφιαλτική εικόνα της συνέχισης του κατήφορου εξεγείρεται μέσα μας και αντιδρά κάτι σαν ένα «ένστικτο αισιοδοξίας», που γεννά την προσδοκία ότι ο λαός μας δεν γίνεται να μην αντιδράσει αποτελεσματικά στον κατήφορο της αυτοκαταστροφής.

Αλλά και επιπλέον η προσδοκία αυτή προκύπτει πολύ θετικότερα από τη γνώση της διαλεκτικής της Ιστορίας. Πρέπει δηλαδή να αναμένουμε ότι ο κατήφορος στον οποίον κατρακυλάμε θα δημιουργήσει αυτός ο ίδιος αναπόφευκτα τα αντικειμενικά δεδομένα που θα αντιταχθούν σ΄ αυτόν και θα τον αναχαιτίσουν.

Στον πυρήνα δε μιας τέτοιας διαλεκτικής διαδικασίας βρίσκεται συχνά ως κύριο στοιχείο της η λαϊκή οργή. Γιατί κάποια ώρα οι Λαοί «θυμώνουν» και παύουν να ανέχονται τις δυνάμεις του εκφυλισμού. Και τότε αρχίζει η διαδικασία της Ιστορίας. Σ΄ αυτήν τη διαδικασία και στη σωτήρια λαϊκή οργή που την κινητοποιεί στηρίζονται τώρα οι ελπίδες μας κι αυτό σημαίνει ότι έχουν γερό βάθρο."

*Ο Γεώργιος- Α. Μαγκάκης είναι πρώην υπουργός